Article
Multiple sclerose: een complexe ziekte met hoopvolle vooruitzichten
Gesprek met Dr. Serena Borrelli, Dr. Sophie Elands en Dr. Audrey Van Hecke, neurologen aan het H.U.B., gespecialiseerd in de behandeling van multiple sclerose (MS). Lees meer
MS: een weinig bekende ziekte die steeds beter behandeld wordt
"Multiple sclerose is een auto-immuunziekte, wat betekent dat het immuunsysteem, dat normaal het lichaam beschermt, zich tegen het eigen lichaam keert. Het valt per vergissing de myeline aan, een beschermende laag rond de zenuwen in het centrale zenuwstelsel — dat wil zeggen de hersenen, de oogzenuwen en het ruggenmerg," legt Dr. Borrelli uit.Het centrale zenuwstelsel fungeert als het 'controlecentrum' van het lichaam: het regelt bewegingen, gevoel, zicht, geheugen en emoties. Wanneer de myeline beschadigd is, wordt de signaaloverdracht tussen de hersenen en de rest van het lichaam vertraagd, verstoord of zelfs onderbroken. Dit kan leiden tot een breed scala aan symptomen: intense vermoeidheid, motorische stoornissen, visuele problemen, cognitieve stoornissen of evenwichtsproblemen, met een zeer variabel verloop van persoon tot persoon.
Image
Hoe wordt MS behandeld?
"We kunnen MS nog niet genezen, maar we kunnen het verloop vertragen, opflakkeringen verminderen en de levenskwaliteit van patiënten verbeteren. Er zijn drie complementaire behandelingsvormen," zegt Dr. Borrelli.Huidige behandelingen:Behandeling van opflakkeringen, zoals corticosteroïden, die ontstekingen verminderen tijdens een acute episode. Langdurige behandelingen, die continu worden ingenomen en het verloop van de ziekte beïnvloeden. Ze worden aangepast aan het type MS, de activiteit ervan en de levensstijl van de patiënt. Momenteel zijn er in België ongeveer vijftien beschikbare medicijnen in verschillende vormen: tabletten, injecties, infusies. Symptomatische behandelingen, gericht op vermoeidheid, pijn, spierstijfheid of urineproblemen."MS is een complexe ziekte. Daarom is de behandeling gebaseerd op een multidisciplinair team: neurologen, kinesitherapeuten, psychologen, neuropsychologen, gespecialiseerde verpleegkundigen, urologen, oogartsen en vele anderen. In het H.U.B. bieden we een gepersonaliseerde aanpak voor elke patiënt," zegt Dr. Elands.In België leven ongeveer 15.000 mensen met deze aandoening, die voornamelijk jonge volwassenen treft. Ze komt drie keer vaker voor bij vrouwen en manifesteert zich vaak tussen de 20 en 40 jaar.
En bij kinderen, hoe verloopt de behandeling?
"Hoewel het zeldzaam is, kan MS ook kinderen treffen. Voor jongeren onder de 18 jaar bieden we een specifieke pediatrische aanpak, in nauwe samenwerking met het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola (HUDERF)," vertelt Dr. Van Hecke.Deze benadering houdt niet alleen rekening met de medische bijzonderheden van de ziekte bij kinderen, maar ook met hun algemene ontwikkeling. School, sociale leven, sportactiviteiten, psychologisch evenwicht: alles is gericht op de best mogelijke begeleiding van het kind en zijn familie. Een multidisciplinair pediatrisch team wordt ingezet (neuropsychologen, kinesitherapeuten, ergotherapeuten, specialisten in revalidatie, radiologie, oogheelkunde, enz.).Een geleidelijke overgang naar de volwassen geneeskunde is voorzien tijdens de adolescentie, met gezamenlijke opvolging door pediatrische en volwassen teams, om een continue zorg in een geruststellende omgeving te garanderen.
Image
Onderzoek vordert. Welke innovatieve therapieën zijn in opkomst?
"We onderzoeken veelbelovende nieuwe pistes, zoals BTK-remmers, gerichte behandelingen die ontstekingen rechtstreeks in de hersenen afremmen, een fenomeen dat steeds meer erkend wordt bij MS," legt Dr. Borrelli uit.Tegelijkertijd richt het team zich ook op ziekten die lijken op MS, zoals de auto-immuunziekte anti-MOG (ook wel MOGAD genoemd). Bij deze aandoening produceert het immuunsysteem antilichamen (natuurlijke afweerstoffen) tegen een eiwit genaamd MOG (Myelin Oligodendrocyte Glycoprotein), dat aanwezig is in de myeline. Het betreft een zeldzame aandoening die vergelijkbare symptomen kan veroorzaken als MS, maar het mechanisme is anders, en de behandeling moet dat ook zijn."Ook hier loopt een studie om een nieuwe behandeling te testen. In afwezigheid van goedgekeurde therapeutische opties die specifiek zijn voor MOGAD, is het belangrijk om gerichte therapieën te vinden die aansluiten bij het mechanisme van de ziekte zelf," zegt Dr. Elands.
Image
Wat is de rol van het H.U.B. in deze dynamiek?
"We zijn zeer actief in internationale klinische studies. Dat betekent dat onze patiënten toegang hebben tot de meest innovatieve behandelingen onder gecontroleerde en veilige omstandigheden," voegt Dr. Borrelli toe.De MS-kliniek, verbonden aan de dienst Neurologie van het H.U.B., is een nationaal referentiecentrum, niet alleen vanwege haar onderzoekscoördinatoren, maar ook vanwege de kwaliteit van haar technische faciliteiten, de nauwkeurigheid van de medische opvolging en de multidisciplinaire expertise van de teams die betrokken zijn bij onderzoek, neurologie, neuro-imaging en revalidatie. Deze unieke en complete organisatie maakt het mogelijk om geavanceerde zorg te bieden.
Welke boodschap willen jullie overbrengen aan patiënten en hun naasten?
"Ja, MS is een chronische ziekte waarvoor nog geen genezende behandeling bestaat. Echter, dankzij de vooruitgang in onderzoek en een aangepaste aanpak kunnen we de levenskwaliteit van patiënten aanzienlijk verbeteren, hun autonomie behouden en de progressie van de ziekte afremmen," voegt Dr. Elands toe. Terug op consultatie komen, zelfs na meerdere jaren, kan nog steeds een verschil maken in het verloop van de ziekte. "De behandelingen zijn enorm geëvolueerd: twintig jaar geleden hadden we slechts één of twee injecteerbare opties. Vandaag kunnen we een vijftiental verschillende behandelingen aanbieden. Dat is een opmerkelijke vooruitgang.""Te veel patiënten aarzelen om een arts te raadplegen, denkend dat er niets aan te doen is. Nochtans kan een vroege en volledige behandeling vaak de progressie van de ziekte vertragen, opflakkeringen beperken en vooral de levenskwaliteit behouden," besluit Dr. Borrelli.
Een afspraak maken of een second opinion nodig?
De MS-kliniek van het H.U.B. verwelkomt elke patiënt met een diagnose van multiple sclerose of een verwante ziekte.Contactgegevens:E-mail: SecMed [dot] Neuro [dot] erasme [at] hubruxelles [dot] be (SecMed[dot]Neuro[dot]erasme[at]hubruxelles[dot]be)Afspraak maken: +32 (0)2 555 3357Voor extra ondersteuning:Belgische Multiple Sclerose Liga: www.liguesep.beCharcot Stichting: www.fondation-charcot.org