Article
Beroerte: hoe voorkom je de uitputting van mantelzorgers?
Jessica Hendrickx, psychologe in het H.U.B., en Géraldine Decrolière, maatschappelijk werkster in het H.U.B., begeleiden dagelijks de mantelzorgers van patiënten die een beroerte hebben gehad. Zij vertellen wat deze mantelzorgers meemaken… en hoe men hen kan helpen uitputting te voorkomen. Lees verder
Image
Beroerte: wanneer de mantelzorger de onzichtbare held wordt
Hoe voorkom je uitputting?We praten te weinig over hen. Over de mensen van wie het leven van de ene dag op de andere volledig verandert omdat een naaste een beroerte kreeg. Over wie afspraken regelt, het gezinsleven herorganiseert en overeind blijft terwijl alles lijkt in te storten.Het zijn de mantelzorgers, die dagelijkse helden die we weinig zien — maar die veel dragen.Psychologe Jessica Hendrickx en maatschappelijk werkster Géraldine Decrolière begeleiden hen elke dag. Zij vertellen wat mantelzorgers meemaken… en hoe ze uitputting kunnen vermijden.Een leven dat in één klap verandert“Een beroerte verandert een persoon. En dat verandert het hele gezin,” legt Géraldine uit. Aangepaste motoriek, begripstoornissen, taalproblemen, wisselende emoties… De mantelzorger moet vaak opnieuw leren leven met iemand die niet meer reageert zoals vroeger.De belasting is enorm:Organisatie van de zorgVrijwel permanente waakzaamheidAanpassingen in de woningOmgaan met de vermoeidheid van de patiëntHerhaalde emotionele schokkenEn terwijl iedereen zich op de zieke concentreert, vergeet de mantelzorger zichzelf.Waarom raken mantelzorgers uitgeput?Het is niet alleen de fysieke vermoeidheid door transfers, verzorging of maaltijden. Het is ook:De angst voor een nieuwe beroerteHet verdriet om de veranderingen bij de naasteDe frustratie van onvoorspelbare dagenSociale isolatieGebrek aan rustmomentenDe druk om “het goed te doen”“Het welzijn van de mantelzorger volgt vaak dat van de patiënt. Als die het moeilijk heeft, stort de mantelzorger soms eveneens in,” merkt Jessica Hendrickx op. Velen beseffen niet dat ze uitgeput raken… tot hun lichaam stopt.Hoe herken je tekenen van uitputting?In het lichaamBlijvende vermoeidheidSlechte nachtenPijn, migraine, terugkerende ziektenIn het hart en hoofdPrikkelbaarheid, angstVaker huilenMotivatieverliesSchuldgevoelMinder zelfvertrouwenIn het dagelijks levenIsolementMinder interesse in activiteiten die vroeger plezier brachtenMoeite om na te denken of te concentrerenToename van alcohol- of tabaksgebruikHet gevoel zichzelf kwijt te zijnGéraldine voegt toe: “Wanneer een mantelzorger alle hulp weigert, is dat soms al een teken dat hij of zij te moe is.”Er bestaan oplossingen — échtGeen enkel gezin hoort dit alleen te dragen. Dit kan helpen:Praten, zeggen wat je voeltMet de naaste, het zorgteam of een psycholoog. Opgekropte emoties putten uit. Je grenzen kennen“Nee” is een beschermend woord. Je kunt niet alles doen — en dat is normaal. Hulp vragen — en aanvaardenFamilie, vrienden, buren… Velen willen helpen maar weten niet hoe. Professionele ondersteuning inschakelenHuishoudhulp, thuisverpleging, gezinszorg, zorgcoördinatoren. De woning aanpassenSteunbeugels, hulpmiddelen, aangepaste stoelen: kleine aanpassingen die veel verschil maken. Een moment voor jezelf bewarenEen uur per week, een hobby, een pauze: het is geen luxe, maar noodzakelijk. Deelnemen aan een praatgroepWeten dat anderen hetzelfde meemaken verandert alles. Je voelt je minder alleen. Een psycholoog raadplegenEerstelijnsconsultaties zijn beschikbaar tegen verminderd tarief. Enkele sessies kunnen al veel herstellen.Op welke hulp heb je recht?VZW Mantelzorgers: informatie, workshops, praatgroepenThuiszorgdiensten: gezins- en poetshulp, verpleegkundigen, ergotherapeutenDagcentra: opvang van de patiënt één of meerdere dagen per week voor wat respijtMobiele gespecialiseerde teams: begeleiding, advies, aanpassingen thuisPsychologen: via platformen en mutualiteiten, met gedeeltelijke terugbetalingOCMW en mutualiteiten: financiële steun afhankelijk van de situatieOok al zijn diensten soms overbelast, vragen blijft essentieel: elke steun telt.Je staat er niet alleen voor. En je hebt recht op hulp.Mantelzorger zijn kies je niet. Het is een daad van liefde. Maar liefhebben betekent niet jezelf vergeten.“Om iemand goed te kunnen helpen, moet je zelf goed gaan,” herinnert Jessica.Aan alle mantelzorgers:Jullie zijn belangrijkJullie zijn legitiemJullie verdienen steunJullie doen meer dan jullie denkenAan alle anderen: een bericht, een maaltijd, een bezoek, een uurtje opvang… het kan het leven van een mantelzorger veranderen.