Article
Nieuwe maatregel in de behandeling van borstkanker
Een maatregel die vanaf 1 augustus wordt toegepast Vanaf 1 augustus worden bepaalde fasen van de behandeling van borstkanker enkel nog terugbetaald als de behandeling werd uitgevoerd in erkende borstklinieken, waaronder het Erasme Ziekenhuis en het Jules Bordet Instituut. Deze beslissing werd genomen na een studie van het Federaal Expertisecentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) waaruit bleek dat vrouwen die in een niet-erkende kliniek werden behandeld 30% meer kans hadden om aan borstkanker te sterven dan patiënten die in een erkende kliniek werden behandeld.Lees meer in het RTBF-rapport
Health issues
Obesitas
Wat is obesitas? Overgewicht of obesitas wordt gedefinieerd als een accumulatie van vet die zodanig abnormaal of buitensporig is dat ze schadelijk is voor de gezondheid. De WereldGezondheidsOrganisatie (WGO) heeft het over ‘overgewicht’ als iemand een body mass index (BMI) van meer dan 25 heeft, en over ‘obesitas’ zodra die BMI 30 of meer bedraagt. In België heeft 49,3% van de volwassen bevolking overgewicht; 16% van onze bevolking is obees. Overgewicht en obesitas nemen toe met de leeftijd: bij de 35-plussers noteren we hiervoor meer dan een derde, resp. een vijfde van de bevolking. Dit is een probleem voor de volksgezondheid: het heeft immers een direct verband met de ontwikkeling van vele aandoeningen zoals hoge bloeddruk, diabetes enz.  Verzorging Het Geïntegreerd Obesitascentrum van het Erasmeziekenhuis hanteert drie modules voor de aanpak van overgewicht en obesitas: intensieve coaching, medische interventies (waaronder maagverkleining of intragastrische plicatuur) en chirurgische ingrepen. Elke module wordt gepersonaliseerd op maat van de patiënt. In het Geïntegreerd Obesitascentrum staat élke afzonderlijke patiënt centraal in een multidisciplinair expertenteam: de patiënt speelt zélf een rol in de aanpak van zijn of haar probleem. U bent in elke fase omringd door een team van diëtisten, psychologen, endocrinologen, voedingsartsen, gastro-enterologen, chirurgen en kinesitherapeuten.   Voor de behandeling van kinderen en jongeren werkt het Geïntegreerd Obesitascentrum nauw samen met het Multidisciplinair Pediatrisch Obesitascentrum op de HUDERF-campus. Op basis van een conventie worden zij multidisciplinair en gestructureerd behandeld, op maat van hun specifieke behoefte.  Image Onderzoek De aanpak van obesitas evolueert nog constant, zowel bij volwassenen als bij kinderen.  Dit is een erg courant thema voor onderzoek, afstudeerwerk in de voedingsleer (ook voor kinderen), in de kinesitherapie, psychologie en geneeskunde, naast allerlei medicatie- en academisch onderzoek. Het Geïntegreerd Obesitascentrum en het Multidisciplinair Pediatrisch Obesitascentrum profileren zich in de voorhoede van het onderzoek en het onderwijs. 
Obesitas
Article
Obesitas: een belangrijke factor voor de preventie van CVA's
In het kader van de Dinsdagen van CVA spraken we met Dr Pascale Chasseur, endocrinoloog in het Erasmeziekenhuis – H.U.B., over de controle van risicofactoren voor een beroerte, en in het bijzonder over obesitas. Ontdek het interview. Pierre, een 58-jarige vader van twee en liefhebber van lekker eten, kreeg acht maanden geleden een CVA. Sindsdien is zijn leven radicaal veranderd."Sportief ben ik nooit geweest", zegt hij met een ietwat schuldige glimlach. "Maar dat mijn extra kilo's op een dag mijn leven zouden bedreigen had ik niet gedacht."Na zijn opname in het Erasme Ziekenhuis werd Pierre doorverwezen naar dr. Pascale Chasseur, een endocrinoloog die gespecialiseerd is in cardiovasculaire risicofactoren die te maken hebben met het metabolisme. Ze volgt veel patiënten zoals hem op met een duidelijk doel: een recidief voorkomen. Image Welke factoren moeten worden gemonitord na een CVA? Hypertensie, diabetes, hypercholesterolemie, roken, gebrek aan lichaamsbeweging, slaapapneu en natuurlijk ... obesitas. Die laatste factor is cruciaal. Het risico op een CVA neemt lineair toe met het overgewicht.« Voor elke extra BMI-eenheid (vanaf een BMI van 20 kg/m2) stijgt het risico op een CVA met 5%.1  Obesitas hangt immers nauw samen met andere risicofactoren: overtollig vetweefsel, met name in de buikstreek, bevordert insulineresistentie, hypertensie, diabetes, hypercholesterolemie ... wat leidt tot atherosclerose en dus ... een CVA.  Een gewichtsverlies van 5 à 10% kan de impact van die risicofactoren aanzienlijk verminderen », zegt Dr. Chasseur  Image Wat kunnen patiënten concreet doen? Pierre maakte de klik door de schok van zijn CVA. "In het begin liep ik verloren. Ik wist dat ik moest veranderen, maar ik wist niet hoe ik daaraan moest beginnen." Dat is iets waarmee het ziekenhuisteam kan helpen.Dr. Chasseur: "Eerst beoordelen we de obesitas en de comorbiditeit ervan samen met de patiënt. Daarna bieden we het nodige advies en begeleiden we de patiënt. We willen de patiënt geen schuldgevoel geven, maar samen een realistisch plan opstellen. Dat vereist een multidisciplinaire aanpak."Bij het Erasme Ziekenhuis omvat dat:een gepersonaliseerde voedingsopvolging, met advies in functie van de levensstijl (bv.: mediterraan dieet);begeleiding bij lichaamsbeweging via het BUCOPA-programma dat helpt om geleidelijk opnieuw te gaan sporten;een geneesmiddelenbehandeling, met name van het GLP-1-type (gemiddeld gewichtsverlies van 13 à 20% 2 op 72 weken tijd, afhankelijk van de studies);een beoordeling voor bariatrische chirurgie, als de patiënt zwaar obees is (BMI > 35-40) met comorbiditeit. Image Helpt vermageren echt om beroertes te voorkomen? Dr. Chasseur: "Ja, zelfs een bescheiden gewichtsverlies van 5 à 10% kan de bloedsuikerspiegel, de bloeddruk, de cholesterol en slaapapneu verbeteren en daardoor het risico op een nieuw CVA sterk verminderen.1 We weten nu dat zelfs binnen de 48 uur na een CVA een goede bloedsuikercontrole een positieve invloed heeft."Een begeleid maar patiëntgericht traject"Het is niet alleen een kwestie van 'minder eten en meer bewegen'. Het gaat hier om een algemene strijd die tijd, zorgzaamheid en psychologische ondersteuning vereist", aldus dr. Chasseur.Pierre bevestigt dat: "Ik heb moeten aanvaarden dat ik hulp nodig had. Het is moeilijk om in de spiegel te kijken. Maar ik kon op de nodige steun rekenen. En ik sta er niet alleen voor."  En thuis, wat kun je doen om je gewicht onder controle te houden? Pierre betrok zijn partner bij zijn inspanningen. "We hebben samen onze gewoonten aangepast. We koken gezonder, we wandelen elke dag. En we motiveren elkaar, dat is belangrijk."Mantelzorgers spelen een cruciale rol. Ze kunnen:De patiënt aanmoedigen om samen te bewegen;Het gezinsdieet aanpassen;Helpen om de biologische evaluaties op te volgen (bloedsuiker, bloeddruk, cholesterol);Een luisterend oor bieden, zonder te oordelen.Dr. Chasseur: "De mantelzorgers spelen een cruciale rol. Ze kunnen de patiënt helpen motiveren om de indicatoren (gewicht, bloeddruk, bloedsuiker) op te volgen, regelmatige controles aanmoedigen en samen op raadpleging komen. Ook het zelfbeeld is belangrijk. We moeten het schuldgevoel wegnemen en de patiënt opnieuw motiveren met de hulp van een psycholoog." Te onthouden:Na een CVA bestaat preventie uit het beheer van cardiovasculaire risicofactoren, met obesitas als belangrijke factor.Een bescheiden gewichtsverlies kan een groot effect hebben op de cardiovasculaire gezondheid.Het Erasme Ziekenhuis (H.U.B.) biedt een multidisciplinaire ondersteuning om patiënten te helpen hun gezondheid weer in handen te nemen.Familie en vrienden kunnen een sturende rol spelen in het proces. « Kleine stappen bestaan niet. Er zijn enkel stappen in de goede richting »  Bronnen:Kernan W.N et al., Obesity, a stubbornly obvious target for stroke prevention, Stroke, 2013; 44: 278-286Aronne L.J et al., Tirzepatide as compared with semaglutide for the treatment of obesity, NEJM, May 2025, Surmount 5 trial 
Rich page
Ombudsdienst en Rechten van de Patiënt
Wet van 22 augustus 2002 De patiënt en/of zijn vertegenwoordiger kan contact opnemen met de ombudsdienst met het oog op bemiddeling omtrent de Rechten van de patiënt, en voor elke vraag, opmerking of klacht aangaande de uitoefening van zijn rechten.Bent u van oordeel dat een van uw rechten als patiënt niet werd gerespecteerd, hetzij tijdens een ziekenhuisverblijf, hetzij poliklinisch, dan adviseren wij u om in eerste instantie de betrokken gezondheidszorgbeoefenaar rechtstreeks aan te spreken, om een oplossing te vinden voor uw ontevredenheid.Als deze stappen geen bevredigend resultaat opleveren, kunt u en/of uw wettelijke vertegenwoordiger zonder kosten een beroep doen op de ombudsdienst. Deze dienst heeft als rol de communicatie tussen u en de gezondheidszorgbeoefenaar te bevorderen.De ombudsdienst handelt volgens de wettelijke voorschriften, volledig onafhankelijk, onpartijdig en neutraal.De ombudsdienst is geen scheidsrechter die beslissingen neemt, en ook geen rechter die verantwoordelijken aanwijst. De ombudsdienst is wettelijk gebonden door het beroepsgeheim. Hij staat borg voor de vertrouwelijkheid van de gesprekken en mag geen derden informeren over de klacht vanwege de patiënt of diens vertegenwoordiger.Indien het bemiddelingsproces niet tot tevredenheid leidt, is de ombudsdienst wettelijk verplicht om de patiënt te wijzen op de andere verhaalmogelijkheden waarover hij beschikt inzake de afwikkeling van zijn klacht.Raadpleeg de brochure 'Rechten en plichten van de patiënt' en het huishoudelijk reglement van de ombudsfunctie. U kunt contact opnemen met de ombudsdienst: Per e-mail: mediation-ombudsdienst [dot] erasme [at] hubruxelles [dot] be (mediation-ombudsdienst[dot]erasme[at]hubruxelles[dot]be)Per telefoon: 02 555 44 91Met het contactformulier hieronder.Gelieve dit formulier zo nauwkeurig mogelijk in te vullen om uw bemiddelingsverzoek zo snel mogelijk efficiënt te kunnen verwerken.Door ons dit formulier te bezorgen, aanvaardt u dat het H.U.B (Academisch Ziekenhuis van de ULB) deze informatie gebruikt om uw verzoek te behandelen conform het eigen vertrouwelijkheidsbeleid. De hierin opgenomen informatie wordt automatisch overgemaakt aan de Ombudsdienst (ziekenhuisbemiddeling) van onze instelling. Contactformulier: Ombudsdienst Site betrokken bij de evenementen Erasme Ziekenhuis UKZKF – Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola Jules Bordet Instituut CTR - Centrum voor Traumatologie en Revalidatie CRG - Centrum voor Geriatrische Revalidatie Polikliniek van Lothier Uw contactgegevens Naam Voornaam Geboortedatum Telefoonnummer E-mail Dossiernummer patiënt Bent u als patiënt betrokken? Ja Nee Zo nee, vermeld naam en geboortedatum van patiënt Geboortedatum van de patiënt Is de patiënt in staat om in te stemmen met het verzoek om bemiddeling? Ja Nee, het verzoek betreft een overleden patiënt Nee, om een andere reden (specificeer a.u.b.) Er wordt contact opgenomen met de patiënt of zijn vertegenwoordiger om toestemming te verkrijgen. Specificeer a.u.b. Datum en betrokken dienst Onderwerp van de klacht Motieven van de klacht: Rechten van de patiënt 1. Kwaliteitsvolle zorgverlening ontvangen a. Bekwaamheid in de technische handelingen b. Relatie met de professionele gezondheidszorgbeoefenaar -- c. Organisatie van het zorgtraject van de patiënt 2. Vrije keuze van de gezondheidszorgbeoefenaar 3. Informatie krijgen a. Oer zijn/haar gezondheidstoestand -- b. Over de financiële weerslag van de tussenkomst van de gezondheidszorgbeoefenaar 4. Na voorafgaande informatie vrij instemmen met de zorgverlening 4.bis. Être informé sur l’assurance en responsabilité professionnelle du praticien et sur son autorisation à exercer sa profession 5. Beschikken over een grondig bijgehouden dossier dat ter inzage is en waarvan afschriften verkrijgbaar zijn 6. Kunnen rekenen op bescherming van de eigen privacy 7. Van de gezondheidszorgbeoefenaar de meest gepaste zorgverlening krijgen, gericht op het voorkomen van pijn en leed; een luisterend oor, evaluatie van deze klachten en ze in aanmerking nemen, behandelen en verlichten. 8. Andere Motieven van de klacht: Klachten zonder verband met de Rechten van de Patiënt Logistiek comfort, maaltijd, toegang, parking, netheid en hygiëne, wegwijzers Facturering kostenraming, factuur, dekking, betalingsplan, boete Administratie inschrijven, uitschrijven, afspraak maken, consultaties Taalklacht Houding van het personeel onderhoud, techniek, sociale dienst, onthaal, veiligheidsdienst Verlies of diefstal van persoonlijk voorwerp Val, ongeval Andere Indien "Andere", specificeer :
Health issues
Ondervoeding
Wat is ondervoeding? Bij ondervoeding verkeert het lichaam in een toestand waarin het niet correct werkt door een gebrek aan essentiële voedingsstoffen. Deze voedingsstoffen zijn de koolhydraten, de vetten en de eiwitten, die samen ook wel de macrovoedingsstoffen worden genoemd. Image Er zijn verschillende redenen waarom iemand een tekort aan deze voedingsstoffen kan hebben: Niet genoeg voedsel innemen. Het lichaam kan het ingenomen voedsel niet verteren of absorberen. De persoon heeft een ernstige ziekte die de behoeften verandert. In dit laatste geval hebben we het over ondervoeding die aan een ziekte gekoppeld is. Het lichaam heeft naast macrovoedingsstoffen ook microvoedingsstoffen nodig: vitaminen, oligo-elementen en mineralen. De redenen voor een tekort aan microvoedingsstoffen kunnen verschillen van de redenen voor een tekort aan macrovoedingsstoffen. Behandeling Om ondervoeding aan te pakken, moeten meerdere stappen gezet worden: Vroegtijdige screening van risicopatiënten: het is belangrijk om de patiënten met een ondervoedingsrisico zo vroeg mogelijk op te sporen, bij het eerste contact met deze patiënten, tijdens een raadpleging of bij opname in het ziekenhuis. Diagnose van ondervoeding: deze diagnose wordt gesteld bij een combinatie van een oorzaak en een zichtbaar gevolg (onvrijwillig gewichtsverlies, lager dan normale BMI of ‘body mass index’, vermindering van spiermassa of kracht). Vaststelling van voedingsdoelstellingen: de professionele beoefenaars van de gezondheidszorg leggen doelstellingen vast voor energie- en proteïnetoevoeging om de voeding te verrijken. Controle op de voedselinname: er wordt nagegaan of de patiënt deze doelstellingen bereikt. Als dat niet zo is, kunnen orale voedingssupplementen worden aangeboden tussen de maaltijden. Enterale voeding: als de voedingssupplementen niet volstaan, kan enterale voeding worden overwogen. Dit betekent dat de patiënt voeding toegediend krijgt via een slangetje tot in de maag. Parenterale voeding: als deze enterale voeding niet volstaat, kan uiteindelijk nog ‘parenterale’ voeding worden overwogen. Dit betekent dat de patiënt de voedingsstoffen direct in de aders ingespoten krijgt. Om ondervoeding aan te pakken, is een nauwe samenwerking vereist tussen verschillende professionals in de gezondheidszorg, zoals artsen, diëtisten, verpleegkundigen, logopedisten en apothekers. Cas Concrete voorbeelden Er zijn meerdere situaties waarin mensen ondervoed kunnen geraken en nood hebben aan bijzondere ondersteuning om te eten. Bijvoorbeeld: Mensen met kanker in het hogere gedeelte van het spijsverteringskanaal hebben het soms moeilijk om voldoende te eten. Een sonde naar de maag of de dunne darm kan dan helpen voldoende voeding op te nemen. Ook mensen met een eetstoornis zoals anorexia kunnen ondervoed geraken. Zij kunnen tijdelijk nood hebben aan enterale voeding, d.w.z. speciale voeding, aangepast aan wat ze concreet nodig hebben. Na obesitas-chirurgie nemen patiënten bepaalde voedingsstoffen soms slechts in te kleine hoeveelheden op. Zij hebben dan nood aan voedingssupplementen om dit te helpen voorkomen. Na een CVA (cerebraal vasculair accident, = beroerte) hebben patiënten soms slikproblemen. Ze kunnen dan voeding met aangepaste textuur nodig hebben, of soms – bij een lager bewustzijnsniveau – enterale (sonde)voeding. Focus In de thuisomgeving wordt de opvolging van de enterale of parenterale voeding verzorgd door een ervaren multidisciplinair team (artsen, diëtisten, verpleegkundigen). Zij worden betrokken bij het aanbrengen van katheters, het voorlichten van patiënten en hun familie, en de organisatie van de raadplegingen voor een nauwgezette monitoring. Het Erasmeziekenhuis laat honderden patiënten profiteren van dit type opvolging. We beschikken over alle nodige structuren voor de screening, behandeling en opvolging van patiënten dankzij een multidisciplinair team met veel expertise en alle beschikbare knowhow.  Wij hebben bijzondere expertise ontwikkeld voor de opvolging van voedingsproblemen bij patiënten met aandoeningen van alvleesklier en/of slokdarm. Het Erasmeziekenhuis is een expertisecentrum op dit terrein, dankzij ons toegewijde team en onze spitstechnologie. Ons erkende centrum voor parenterale voeding beschikt over een multidisciplinair team dat nauw samenwerkt met het oog op een optimale behandeling van patiënten die voor langere termijn nood hebben aan dergelijke parenterale voeding, en dit wegens goedaardige of kankerachtige darmaandoeningen. Het Erasmeziekenhuis is een uitgelezen locatie voor patiënten die nood hebben aan hoogkwalitatieve verzorging en opvolging van ziektes die langdurige gespecialiseerde voeding vereisen. Onze specialisten Gerelateerde diensten Publications ESPEN practical guideline on clinical nutrition in acute and chronic pancreatitis. Arvanitakis M, Ockenga J, Bezmarevic M, Gianotti L, Krznarić Ž, Lobo DN, Löser C, Madl C, Meier R, Phillips M, Rasmussen HH, Van Hooft JE, Bischoff SC. Clin Nutr. 2024 Feb;43(2):395-412.  Dietary strategies in non-alcoholic fatty liver disease patients: From evidence to daily clinical practice, a systematic review. Hadefi A, Arvanitakis M, Trépo E, Zelber-Sagi S. United European Gastroenterol J. 2023 Sep;11(7):663-689. Percutaneous endoscopic jejunostomy: when, how, and when to avoid it. Gkolfakis P, Arvanitakis M. Curr Opin Gastroenterol. 2022 May 1;38(3):285-291.  Lien vers https://www.amub-ulb.be/revue-medicale-bruxelles/article/risque-de-denutrition-… Risque de dénutrition et dénutrition avérée : actualisation des critères de diagnostic. Preiser JC, Farine S. Rev Med Brux 2022;43(1):7-11. 
Ondervoeding