Health issues
Wat zijn slaapapneu?
‘Apneu’ komt van het oud-Griekse ‘apnoia’ en betekent ‘niet ademen’. Slaapapneu is het tijdelijke stoppen met ademen (gedurende minstens 10 seconden) tijdens het slapen. Vanaf meer dan 5 apneus per uur lijd je ongetwijfeld aan het obstructief slaapapneu-hypopneusyndroom (OSAHS), meestal kortweg ‘slaapapneu’ of ‘OSAS’ genoemd.
Dit syndroom gaat vaak maar niet altijd gepaard met snurken. Het ondergraaft in elk geval de slaapkwaliteit. De betrokkene ontwaakt vermoeid en is overdag niet zo fit. Op termijn leidt OSAS tot een hele reeks fysiologische en/of psychologische gevolgen waardoor men vatbaarder wordt voor cardiovasculaire, pulmonaire, metabole, hematologische, psychiatrische (depressie) en ook cognitieve stoornissen (geheugen, concentratie, …). OSAS is helemaal niet onschuldig: het tast de levenskwaliteit aan en verhoogt het risico van vroegtijdig overlijden.
Behandeling
Sommige H.U.B-artsen hebben zich gespecialiseerd en expertise opgebouwd in slaapstoornissen. Het gaat vooral om psychiaters, KNO-specialisten, pneumologen, neurologen of zelfs stomatologen. Deze specialisten kunnen een ‘polysomnografie’ of slaaptest in het H.U.B-slaaplabo voorschrijven.
Hoe verloopt een slaaponderzoek?
Meestal arriveer je omstreeks 14 uur in het Slaaplaboratorium. Een personeelslid brengt je naar een eenpersoonskamer. Even voor slaaptijd krijg je een reeks sensoren op je body gekleefd; ze zijn verbonden met diverse meettoestellen. Afhankelijk van het geval kan een camera je slaapgedrag de hele nacht opnemen. Het team kan hiermee eventuele abnormale bewegingen opsporen (bijv. slaapwandelen, epilepsie, ...), waken over je veiligheid bij nachtelijk gedragsprobleem, of een sensor opnieuw aansluiten als deze tijdens je slaap is losgeraakt.
Heel die massa verzamelde data wordt ‘s anderendaags geanalyseerd. Met deze analyse kan de OSAS-diagnose bevestigd en/of kunnen mogelijke andere slaappathologieën opgespoord worden. Soms is een tweede onderzoek door een andere specialist nodig.
Behandelingen
Afhankelijk van de oorsprong, de oorzaken en de ernst van het OSAS zijn diverse behandelingen mogelijk:
Mensen bij wie OSAS wordt veroorzaakt door het feit dat ze als rugligger slapen, krijgen een positionele behandeling aangeboden om hun slaaphoudingen bij te sturen.
Overgewicht en obesitas vormen de belangrijkste risicofactor voor OSAS; daarom wordt aan deze personen altijd aangedrongen op gewichtsverlies.
Alcohol, tabak en spierontspannende medicatie (bijv. benzodiazepines) kunnen OSAS eveneens verergeren. Deze doelgroepen kunnen worden georiënteerd naar gespecialiseerde behandelingen, om hen te helpen hun gebruik van deze substanties te verminderen of zelfs volledig stop te zetten.
Een CPAP (continue positieve luchtwegdruk) is een masker (meestal neusmasker) dat ‘s nachts wordt gedragen om de apneus te corrigeren.
Een MRA (mandibulair repositieapparaat) is een mond- of tandbeugel die meestal voldoet voor een milde tot matige OSAS (< 30 apneus/uur). Deze orthese wordt op maat gemaakt in de stomatologie.
Maxillofaciale chirurgie maakt het mogelijk om bij OSAS-patiënten (met name matige tot ernstige OSAS, > 30 apneus/uur) de stand van de mandibula (onderkaak) en van de maxilla (bovenkaak) te corrigeren.
Image
Onderzoek
Het Slaaplaboratorium van het H.U.B werkt mee aan diverse studies. Een belangrijk onderzoeksdomein betreft meer bepaald de verbanden tussen de slaapstoornissen en bepaalde cardiovasculaire (hart- en vaatziekten) en neurologische ziekten (MS, Parkinson, ....), polysomnografische markers en andere pathologieën, …
