Alcoholgerelateerde leveraandoeningen: niet alleen een volksgezondheidsprobleem, maar ook een kwestie van maatschappelijke ongelijkheid

De lever, dat discrete maar cruciale orgaan, staat centraal in deze waarschuwing voor een stille gezondheidscrisis. Dr. Laura Weichselbaum schreef onlangs een overzichtsartikel in 'JHEP Reports' (Journal of Hepatology Reports) waarin ze uitlegt dat alcoholgerelateerde leverziekten bevolkingsgroepen met een lagere socio-economische status zwaarder treffen. Die realiteit verdient het om bekeken te worden met menselijkheid, helderheid ... en collectieve verantwoordelijkheid.

Risicogedrag dat verband houdt met levensomstandigheden

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zit het probleem niet bij een dagelijkse alcoholconsumptie of eens te veel drinken op een feestje. Het zijn gewoonten zoals bingedrinken (veel drinken op korte tijd) in combinatie met een slecht dieet, een hoge BMI en veel roken die een gevaarlijke cocktail vormen. Dat risicogedrag wordt vaak verergerd door levensomstandigheden die worden gekenmerkt door economische en maatschappelijke onzekerheid, beperkte toegang tot gezondheidszorg en een onvoldoende geïnformeerde omgeving.
 

"Uit tal van analyses blijkt dat bij eenzelfde alcoholconsumptie de gezondheidsschade drie keer hoger is bij kansarme mensen, zelfs wanneer rekening wordt gehouden met andere risicofactoren zoals obesitas of roken", aldus dr. Weichselbaum.
 

Wat gezondheid betreft, is niet iedereen gelijk

Uit de gegevens blijkt dat alcoholgerelateerde leveraandoeningen oververtegenwoordigd zijn in kansarme milieus. Dat komt niet per se door een hogere consumptie, maar eerder door een frequente blootstelling aan verschillende gelijktijdige risicofactoren. Bovendien wordt een eventuele leveraandoening vaak pas laat ontdekt door onvoldoende medische opvolging.

"Een leverziekte is een stille vijand. Als zorgverlener is het onze taak om gevoelig te zijn voor de ervaringen van onze patiënten, zodat we hen het juiste zorgtraject kunnen aanbieden en indien nodig kunnen uitnodigen voor een screening."

Vroeg handelen, beter handelen: voor een rechtvaardigere gezondheid

Het goede nieuws? We kunnen er iets aan doen.

• Door mensen te sensibiliseren zonder hen een schuldgevoel te geven, zodat iedereen de risico's en waarschuwingstekens begrijpt.
• Door screening toegankelijker te maken, met name door huisartsen en specialisten bewust te maken van de risico's die gepaard gaan met de socio-economische status.
• Door de doelgroepen te begeleiden bij de screening en hen beter te informeren over de risico's van alcoholgebruik.
   

Wat als we belastingen zouden inzetten als preventiestimulans?

In sommige landen zijn er belastingen ingevoerd om de alcoholconsumptie te beperken. 

. "Misschien moeten we de Belgische beleidsmakers aanmoedigen om gerichte belastingen in te voeren op alcohol of producten die bingedrinken stimuleren, om zo de risicoconsumptie te beperken en bovendien maatregelen voor de volksgezondheid te financieren." 
 

Laten we samen zorg dragen voor onze levers ... 

Bewustmaking, preventie en screening kunnen leverziekten voorkomen die soms ongeneeslijk zijn. 

"Vergeet niet dat we onze alcoholconsumptie idealiter tot het minimum beperken en dat wordt aanbevolen om als vrouw niet meer dan 2 glazen per dag te drinken en als man niet meer dan 3."